I.THÔNG TIN Y TẾ

1.Bộ Y tế 'treo' chứng chỉ quản lý 7 cán bộ Cục,Vụ

"Treo" chứng chỉ lớp đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý ngành y tế của 7 học viên do không đủ điều kiện. Ngày 26/3, trao đổi nhanh với Đất Việt, GS.TS Nguyễn Viết Tiến - Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế khẳng định Bộ Y tế đã rất nghiêm khắc trong công tác đào tạo, quản lý.

Theo ông Tiến, Chương trình đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý ngành y tế Việt Nam là nội dung mới được đưa vào trong chương trình giảng dạy nhằm đào tạo, nâng cao kỹ năng quản lý cho các cán bộ, lãnh đạo Cục, Vụ của Bộ.

Đối tượng tham dự các khóa học bao gồm cán bộ lãnh đạo, quản lý đương nhiệm, cán bộ được quy hoạch chức danh lãnh đạo Sở Y tế, lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ Y tế; giám đốc bệnh viện; viện trưởng, phó viện trưởng các đơn vị y tế dự phòng; giám đốc, phó giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh.

Dù chưa phải là chương trình bắt buộc, xong ông Tiến cho hay đây là nội dung hay, nhằm bổ trợ thêm các kỹ năng quản lý được học hỏi từ các nước giúp cho cán bộ trong nước có điều kiện nâng cao kỹ năng trong quá trình quản lý nhân sự và chuyên môn tốt hơn.

Hơn nữa, tới thời điểm 2020 - 2021, những chứng chỉ đạo tạo về kỹ năng quản lý có thể được xem xét là tiêu chí cơ bản trong quá trình cân nhắc, bổ nhiệm, quy hoạch cán bộ, lãnh đạo. Vì thế, nếu có được chứng chỉ chứng nhận tốt nghiệp kỹ năng quản lý sẽ có nhiều thuận lợi hơn.

"Tuy nhiên, trong quá trình đào tạo, một số học viên không theo học đủ thời gian, chưa đủ điều kiện, do đó, chưa thể được cấp bằng.

Có thể do công việc quá bận cũng có thể vì chưa phải là quy định bắt buộc nên vẫn còn nhiều người chưa tích cực", ông Tiến nói.

Liên quan tới việc này, ngày 25/3, Hiệu trưởng Trường Đại học Y tế Công cộng cũng đã công bố "treo" chứng chỉ lớp đào tạo cán bộ lãnh đạo, quản lý ngành y tế của 7 học viên là cán bộ, lãnh đạo các Vụ, Cục của Bộ Y tế.

GS.TS Bùi Thị Thu Hà, Hiệu trưởng Trường Đại học Y tế Công cộng khẳng định, khóa học được tổ chức nghiêm túc, chất lượng. Tuy nhiên, do một số học viên khóa IV không tham gia đầy đủ khóa học, không đảm bảo yêu cầu học tập, không thể hoàn thành khóa học nên không được trao chứng chỉ".

"Chúng tôi yêu cầu các đồng chí phải học "bù" các nội dung chưa hoàn thành. Tôi đã thực hiện rất nghiêm túc yêu cầu của Bộ Y tế, đặc biệt của Bộ trưởng Bộ Y tế khi triển khai lớp học, rằng, lớp học phải được tổ chức hết sức nghiêm túc và có chất lượng, hiệu quả"- GS.TS Bùi Thu Hà nói.

Khóa V của chương trình sẽ kéo dài từ tháng 3 đến tháng 6 năm 2019, gồm 01 lớp cho lãnh đạo các Vụ, Cục, văn phòng Bộ Y tế và lãnh đạo Sở Y tế; 02 lớp cho lãnh đạo bệnh viện và 01 lớp cho lãnh đạo các đơn vị y tế dự phòng/kiểm soát bệnh tật; với tổng số 160 học viên.

2.Bộ Y tế kiểm tra công tác khám, xét nghiệm sán lợn

 Đoàn công tác của Bộ Y tế do PGS.TS Lương Ngọc Khuê – Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh làm trưởng đoàn đã kiểm tra công tác khám, xét nghiệm sán lợn tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương và Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương trong thời gian qua.

Tại Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương, đoàn công tác đã góp ý cho Viện phục vụ bệnh nhân tốt hơn như cải tiến quy trình khám, chữa bệnh, công khai thời gian chờ khám và trả kết quả xét nghiệm, tổ chức lấy mẫu tại khu khám bệnh, tư vấn giải thích cho người bệnh cần được đầu tư và thực hiện nghiêm túc,...

PGS.TS Lương Ngọc Khuê đề nghị Viện phối hợp với Cục Y tế dự phòng và các đơn vị liên quan thành lập nhóm nghiên cứu dịch tễ về sán dây lợn ở Bắc Ninh và ở trong cả nước. Bên cạnh đó, Viện cần tăng cường vai trò chỉ đạo tuyến, tiếp tục hỗ trợ ngành y tế tỉnh Bắc Ninh, bổ sung, cập nhật các hướng dẫn điều trị bệnh giun sán, bệnh ký sinh trùng bị lãng quên và nghiên cứu đề xuất các quy trình chuyên môn điều trị các bệnh chuyên ngành gửi Bộ Y tế thẩm định ban hành, làm cơ sở thanh toán bảo hiểm y tế cho người dân.

Tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, PGS.TS Lương Ngọc Khuê đề nghị Bệnh viện phối hợp với Viện Sốt rét – Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương và các Vụ, Cục của Bộ Y tế triển khai nghiên cứu dịch tễ học lâm sàng kết hợp với dịch tễ thực địa để điều tra dịch tễ lưu hành bệnh sán dây lợn và các bệnh ký sinh trùng khác; cập nhật và hoàn thiện các danh mục kỹ thuật mới, danh mục các thuốc điều trị để đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân. Bên cạnh đó, Bệnh viện cần tiếp tục tăng cường công tác chỉ đạo tuyến, truyền thông để cho người dân hiểu về các bệnh giun sán và ký sinh trùng, thực hiện ăn chín, uống sôi, vệ sinh tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, vệ sinh môi trường sạch sẽ.

3.Tăng cường phòng chống dịch sởi, sốt xuất huyết

Theo báo cáo về tình hình dịch bệnh của Sở Y tế Hà Nội, trong tuần (từ ngày 18 đến 24/3/2019) số ca mắc sốt xuất huyết và ho gà, sởi có xu hướng tăng.

Tích lũy từ đầu năm đến nay, Hà Nội đã ghi nhận 554 trường hợp mắc sởi, 150 trường hợp mắc sốt xuất huyết, 158 trường hợp mắc tay chân miệng và 46 trường hợp mắc ho gà, nhưng chưa có trường hợp tử vong.

Theo các chuyên gia y tế, chiếu theo quy luật thông thường từ tháng 6 đến tháng 8 hằng năm, dịch bệnh sốt xuất huyết mới xuất hiện. Đỉnh dịch thường rơi vào tháng 9 đến tháng 11. Tuy nhiên, hiện nay mới tháng 3 nhưng dịch bệnh sốt xuất huyết đã gia tăng. 

 Sở Y tế Hà Nội nhận định, tuần qua sốt xuất huyết có dấu hiệu tăng cao, do vậy Sở yêu cầu các quận, huyện, thị xã và phường, xã, thị trấn không được chủ quan và chủ động lên phương án phòng, chống dịch bệnh.

Sở Y tế đã chỉ đạo Trung tâm Y tế các quận, huyện, thị xã tham mưu cho chính quyền huy động lực lượng và nguồn lực triển khai các chiến dịch vệ sinh môi trường diệt bọ gậy và phun hóa chất diệt muỗi truyền bệnh.

Hiện các đơn vị đã tăng cường công tác giám sát côn trùng truyền bệnh. Qua việc tiếp tục giám sát tại 24 điểm nguy cơ trong tuần qua cho thấy, hiện các chỉ số lăng quăng, bọ gậy và muỗi truyền bệnh còn ở ngưỡng thấp.

Trong thời gian tới, ngành y tế sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình tình dịch bệnh, tổ chức cách ly, điều trị kịp thời cho người mắc bệnh, tránh lây nhiễm chéo trong các cơ sở y tế, tiến hành xử lý triệt để khu vực phát sinh bệnh nhân, ổ dịch theo quy định, không để dịch bùng phát; Quyết liệt triển khai các chiến dịch vệ sinh môi trường diệt bọ gậy chủ động phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết; Thực hiện tốt hoạt động tiêm chủng thường xuyên trên địa bàn thành phố đảm bảo ít nhất 95% trẻ dưới 2 tuổi được tiêm 2 mũi vắc xin phòng bệnh sởi ở quy mô xã, phường, thị trấn; Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tình hình dịch bệnh và các biện pháp phòng chống dịch, đặc biệt là tuyên truyền để người dân đưa con em đi tiêm vắc xin phòng bệnh sởi; Đảm bảo dự trù đầy đủ cơ số thuốc, hóa chất, trang thiết bị y tế cho công tác phòng chống dịch…

4.Bệnh sốt xuất huyết có nguy cơ bùng phát ở Hà Nội

Thông thường, từ tháng 6-8 hàng năm, dịch bệnh sốt xuất huyết (SXH) mới xuất hiện và đỉnh dịch thường rơi vào tháng 9-11. Thế nhưng, năm nay, ngay từ tháng 3 dịch bệnh đã gia tăng.

 Theo báo cáo của Sở Y tế Hà Nội về tình hình dịch bệnh, từ đầu năm đến nay, thành phố đã ghi nhận 554 trường hợp mắc sởi, 150 trường hợp mắc SXH, 158 trường hợp mắc tay chân miệng và 46 trường hợp mắc ho gà. Đặc biệt, từ ngày 18-24/3, số ca mắc SXH và ho gà có xu hướng tăng.

Theo các chuyên gia y tế, thông thường, từ tháng 6-8 hàng năm, dịch bệnh SXH mới xuất hiện. Đỉnh dịch thường rơi vào tháng 9-11. Thế nhưng, năm nay, ngay từ tháng 3 dịch bệnh đã gia tăng.

Thêm vào đó, thời tiết hiện nay là điều kiện thuận lợi cho dịch bệnh SXH gia tăng, phát triển. Vì thế, công tác giám sát côn trùng và giám sát véc tơ truyền bệnh SXH cần phải được tăng cường.

Trong tuần qua, Sở Y tế Hà Nội đã giám sát trọng điểm tại 24 điểm có nguy cơ bùng phát dịch SXH. Kết quả cho thấy các chỉ số lăng quăng, bọ gậy và muỗi truyền bệnh còn ở ngưỡng thấp.

Dù vậy, Sở Y tế Hà Nội yêu cầu tất cả các quận, huyện, thị xã và phường, xã, thị trấn không được chủ quan, phải chủ động lên phương án phòng, chống dịch bệnh. Sở cũng chỉ đạo trung tâm y tế các quận, huyện, thị xã tham mưu cho chính quyền huy động lực lượng và nguồn lực triển khai các chiến dịch vệ sinh môi trường diệt bọ gậy và phun hóa chất diệt muỗi truyền bệnh.

Bộ Y tế khuyến cáo người dân, hộ gia đình chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh SXH bằng cách: Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa; bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn.

Loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp xe cũ, hốc tre, bẹ lá...

Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay kể cả ban ngày.

Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng dịch. Khi bị sốt, xuất huyết… đến ngay cơ sở y tế để được khám, điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.

5.Dồn dập nhập viện vì thời tiết bất thường

Cuối tháng 3, thời tiết tại miền Bắc có nhiều diễn biến thất thường với những ngày nóng nực như mùa hè, rồi mưa ẩm kéo dài, đan xen với những đợt không khí lạnh ngắn đã ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe người dân.  Trong khi đó, nắng nóng tại TPHCM và các tỉnh phía Nam luôn ở mức cao và dự báo sẽ tiếp tục kéo dài trong những ngày tới, khiến số bệnh nhân cấp cứu tại các bệnh viện tăng vọt, đặc biệt là người già và trẻ em.

Hà Nội: Sốt xuất huyết gia tăng

PGS-TS Trần Minh Điển, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi trung ương, cho biết, hiện mỗi ngày bệnh viện tiếp nhận khoảng 1.500 ca trong đó có khá nhiều trẻ bị viêm phế quản, ho, sốt, tiêu chảy do thời tiết biến động thất thường gây ảnh hưởng tới sức khỏe. Cùng với đó, bệnh viện cũng ghi nhận khá nhiều ca mắc sởi, cúm và ho gà do chưa được tiêm vaccine phòng bệnh, hoặc tiêm phòng không đầy đủ. Với những trẻ nhỏ mắc bệnh sởi, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời dễ bị các biến chứng nặng, nguy cơ gây tử vong cao.

Tại Bệnh viện Bạch Mai, cùng với nhiều trẻ nhỏ được đưa tới khoa Nhi khám, điều trị các bệnh về đường hô hấp, cảm cúm, sốt cao... các bác sĩ tại đây cũng tiếp nhận không ít trường hợp bệnh nhân là người lớn mắc sởi bị biến chứng viêm não.

Theo bác sĩ Đỗ Duy Cường, Trưởng khoa Truyền nhiễm Bệnh viện Bạch Mai, ngoài biến chứng viêm não, bệnh nhân mắc sởi có nguy cơ đối mặt nhiều biến chứng khác như: viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, rối loạn hấp thu, thiếu hụt vitamin A có thể dẫn tới mù lòa. Trong những tháng đầu năm 2019, Bệnh viện Bạch Mai cũng đã tiếp nhận một số trường hợp mắc cúm mùa thông thường H3N2, H1N1 nhưng biến chứng suy hô hấp rất nguy kịch.

Theo Cục Y tế dự phòng, hiện cả nước ghi nhận khoảng 42.000 người mắc SXH trong đó có 2 ca tử vong. Theo quy luật, từ tháng 6 đến tháng 8 hàng năm, dịch bệnh SXH mới xuất hiện và đỉnh dịch thường rơi vào tháng 9 đến tháng 11. Tuy nhiên, hiện nay mới tháng 3, dịch bệnh SXH đã gia tăng là rất đáng lo ngại và đòi hỏi người dân phải rất cảnh giác.

Miền Nam: Bùng phát các bệnh hô hấp, tiêu hóa

Theo bác sĩ Phạm Văn Hoàng, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Nhi đồng 1, những ngày qua BV tiếp nhận bình quân 5.500 bệnh nhi nhập viện mỗi ngày tập trung chủ yếu là bệnh tiêu hóa (chiếm 8%) và hô hấp (chiếm 10%-15%).

Còn theo bác sĩ Lê Công Thiên, Phó trưởng khoa Khám bệnh, BV Nhi đồng 2, mỗi ngày bệnh viện tiếp nhận 5.000 bệnh nhân đến khám ngoại trú, trong đó số bệnh nhân mắc các bệnh về tiêu hóa tăng 10% so với các tháng trước, số bệnh nhân nặng phải nhập viện cũng khá nhiều, khoa cũng đang trong tình trạng quá tải. Tại Bệnh viện Thống Nhất, lượng bệnh nhân cao tuổi điều trị cũng tăng lên rõ rệt so với tháng trước chủ yếu là tăng huyết áp, tim mạch, viêm phế quản, các bệnh lý về khớp.

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Viết Hậu, Phó trưởng khoa Cấp cứu BV Đại học Y Dược TPHCM cho biết, các bệnh thường gặp trong thời tiết nắng nóng này là bệnh phù do nhiệt, phát ban do nhiệt, chuột rút do nhiệt, ngất xỉu do nhiệt, kiệt sức do nhiệt, sốc nhiệt (đột quỵ do nhiệt)… Để phòng ngừa các bệnh do thời tiết nắng nóng hay thời điểm giao mùa gây ra, khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài hay môi trường có nhiệt độ cao người dân cần chú ý mặc quần áo dài tay, thoáng mát, đội nón rộng vành, hạn chế thời gian tiếp xúc với ánh nắng lâu. Nếu bắt buộc phải làm việc hay hoạt động trong môi trường nhiệt độ cao thì nên di chuyển đến nơi có không khí mát mẻ 1 lần/giờ, nghỉ ngơi khoảng 15 phút, sau đó trở lại công việc.

“Thời tiết nắng nóng mọi người có xu hướng ở trong các phòng máy lạnh quá lâu, sử dụng nhiều quạt hoặc ăn uống các loại thức ăn, thức uống lạnh hay có nước đá… gây khô niêm mạc, khô chất nhầy của đường hô hấp. Việc này sẽ làm cho các vi trùng có lợi cho cơ thể chết đi, tạo điều kiện thuận lợi cho các siêu vi, vi trùng ngoại lai dễ xâm nhập gây các bệnh lý như: nhiễm siêu vi, viêm đường hô hấp trên… Ngoài ra, nhiệt độ môi trường cao dễ làm cho thức ăn bị ôi thiu, cùng với sự phát triển mạnh của các trung gian truyền bệnh như ruồi, muỗi, gián…dễ gây ngộ độc thực phẩm, đặc biệt là các vụ ngộ độ tập thể”- bác sĩ Nguyễn Viết Hậu lưu ý. Để chủ động phòng tránh các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trong bối cảnh thời tiết bất thường gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thường xuyên giữ gìn vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn, trước khi bế ẵm hoặc cho trẻ ăn. Thực hiện nghiêm túc việc ăn chín, uống chín, sử dụng nước sạch cho ăn uống và sinh hoạt. Giữ vệ sinh nhà ở sạch sẽ, thoáng khí. Ngủ màn, phòng, chống muỗi đốt ngay cả ban ngày.

Khi có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm phải đến ngay cơ sở y tế để được khám bệnh và hướng dẫn. Bộ Y tế cũng nhấn mạnh, đối với các bệnh truyền nhiễm đã có vaccine phòng ngừa, các gia đình cần đưa trẻ nhỏ đi tiêm phòng đầy đủ, đúng lịch các loại vaccine trong chương trình tiêm chủng.

6.Hơn 500 trẻ dương tính với sán lợn, Bộ Y tế yêu cầu điều tra dịch tễ ở Bắc Ninh

Trước kết quả hàng trăm trẻ ở Bắc Ninh dương tính với sán lợn, Bộ Y tế đã yêu cầu điều tra dịch tễ tại địa phương này và mở rộng ra cả nước.

Theo báo cáo mới nhất từ các Viện Sốt rét Ký sinh trùng và Côn trùng Trung ương cùng Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương, hiện không còn tình trạng người dân ồ ạt đưa con đi xét nghiệm sán lợn như trước đó, chỉ còn vài trường hợp đến đều được bệnh viện khám và tư vấn chứ không làm xét nghiệm cho bệnh nhân.

Tuy nhiên, theo công bố của hai bệnh viện về kết quả xét nghiệm của gần 4.000 trẻ ở Bắc Ninh cho thấy, có 561 trẻ dương tính với sán lợn, 17 người phải nhập viện điều trị. 

Trước tình hình trên, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh PGS.TS Lương Ngọc Khuê đã đề nghị hai viện này phối hợp đơn vị liên quan thành lập nhóm nghiên cứu dịch tễ về sán dây lợn và các bệnh ký sinh trùng khác ở Bắc Ninh và các địa phương cả nước.

Bên cạnh đó, ông Khuê cũng yêu cầu hai bệnh viện trên và các đơn vị khẩn trương xem xét cập nhật, bổ sung các hướng dẫn điều trị bệnh giun sán, ký sinh trùng để mọi người thêm yên tâm, bớt lo lắng.

Trước đó, cuối tháng 2, hình ảnh về món thịt lợn nổi đẩy hạch trắng trong bữa ăn cho trẻ ở Trường mầm non Thanh Khương khiến nhiều phụ huynh ở Bắc Ninh lo lắng. Một số đã cho đến bệnh viện ở Hà Nội và 1/3 bé của trường này đưa đi xét nghiệm cho kết quả dương tính với sán lợn.

Sau đó, hàng nghìn phụ huynh tại huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh ồ ạt đưa con làm xét nghiệm sán dây lợn và một số ký sinh trùng khác, khiến Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương và Viện Sốt rét  Ký sinh trùng và Côn trùng Trung ương luôn trong tình trạng quá tải.

8.Kết quả xét nghiệm của gần 4.000 trẻ ở Bắc Ninh: 561 bé dương tính với sán lợn

 Từ ngày 13 đến 22/3 đã có 561 trẻ có kết quả dương tính với sán lợn trong tổng số gần 4.000 trẻ ở Bắc Ninh đến Hà Nội xét nghiệm.

Tại buổi làm việc với Đoàn kiểm tra công tác khám, xét nghiệm của người dân tại hai bệnh viện Nhiệt đới Trung ương và Sốt rét Ký sinh trùng và Côn trùng Trung ương nghi do ăn thực phẩm bẩn vừa qua, GS.TS Nguyễn Văn Kính - Giám đốc Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương cho biết, từ 13/3 đến 22/3 bệnh viện đã tiếp nhận, thăm khám cho 2.073 trẻ đến từ các huyện Thuận Thành, Gia Bình, Lương Tài, Quế Võ, Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.

Trong tổng số 2.082 xét nghiệm có 18,5% dương tính với ấu trùng sán lợn, 5% dương tính với sán lá gan lớn, 8,8% dương tính với ấu trùng sán dây chó và có đến 37,2 % dương tính với ấu trùng giun đũa  chó, mèo.

Theo GS. TS Nguyễn Văn Kính, việc khám, chữa bệnh là nhu cầu thiết yếu và là nguyện vọng chính đáng của người dân. Việc đáp ứng và thực hiện cho nhu cầu đó của nhân dân cũng là trách nhiệm của các cơ sở y tế.

Vì vậy, dù thời gian vừa qua có rất nhiều người dân đưa con tới xét nghiệm nhưng Bệnh viện đã cố gắng tăng cường nhân lực, sắp xếp trang thiết bị, kết hợp tuyên truyền giải thích cho người dân về bệnh giun sán, ký sinh.

Cũng trong thời gian đó đã xuất hiện một số tình huống có người trà trộn vào đám đông gây kích động, nói xấu địa phương và Bộ Y tế nên gây nhiều hiểu lầm. “Đây cũng là bài học để các cơ sở khám, chữa bệnh tăng cường công tác đảm bảo an ninh, an toàn bệnh viện”, ông Kính nói.

Theo TS Trần Thanh Dương, Viện trưởng Sốt rét Ký sinh trùng và Côn trùng Trung ương, từ 15/3 đến 21/3 bệnh viện đã thăm khám cho 1.902 trẻ ở Thuận Thành, Bắc Ninh.

Trong 1.602 mẫu xét nghiệm cho ra kết quả 176 mẫu dương tính với kháng thể ấu trùng án dây lợn (chiếm 10,9%). 17 trường hợp được yêu cầu nhập viện điều trị, 7 trường hợp trong đó có nhiễm thêm các bệnh ký sinh trùng khác như sán dây chó, ấu trùng giun đũa chó…

Như vậy, đến nay trong tổng số gần 4.000 trẻ em ở Bắc Ninh tới Hà Nội thăm khám và xét nghiệm sán lợn đã có khoảng 561 em cho kết quả dương tính với sán lợn.

Trước đó, do nghi ngờ con nhiễm sán lợn do ăn phải thực phẩm bẩn tại Trường Mầm non Thanh Khương (Thuận Thành, Bắc Ninh), nhiều phụ huynh đã đưa trẻ lên Hà Nội để xét nghiệm ký sinh trùng. Sau đó hàng loạt người dân có con theo học tại các trường có cùng cơ sở cung cấp thực phẩm (Công ty TNHH Hương Thành) ồ ạt kéo nhau đưa con đi khám, khiến bệnh viện luôn trong tình trạng quá tải.

Tại buổi họp báo ở Bắc Ninh chiều 19/3, đại diện Bộ Y tế khẳng định chưa đủ căn cứ để xác định nhiều trẻ ở Bắc Ninh nhiễm sán có liên quan tới thực phẩm ăn tại trường hay không. Ngoài ra, để điều tra cũng rất khó khăn bởi Trường Mầm non Thanh Khương cũng không thực hiện lưu mẫu theo đúng quy định.

Ngày 21/3 Bộ Y tế có công văn đề nghị UBND tỉnh Bắc Ninh ngừng lấy mẫu xét nghiệm, đồng thời lập đoàn kiểm tra công tác khám, xét nghiệm tại hai bệnh viện Nhiệt đới Trung ương và Viện Sốt rét Ký sinh trùng và Côn trùng Trung ương.

9. Bình Định: Thêm nhiều trẻ phản ứng sau khi tiêm vắc xin ComBE Five

 Trong số khoảng hơn 10 cháu có biểu hiện phản ứng sau khi tiêm vắc xin ComBE Five thì có bé trai 2 tháng tuổi bị phản ứng nặng phải nhập viện cấp cứu. Hiện, cháu bé vẫn đang phải thở máy và tích cực điều trị.

Chiều 26/3, ông Hồ Việt Mỹ - Giám đốc Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Định cho biết, bệnh viện đang tích cực điều trị một cháu bé 2 tháng tuổi ở huyện Tây Sơn (Bình Định) nhập viện trong tình trạng bị phản ứng nặng sau khi tiêm chủng vắc xin ComBE Five.

Theo ông Mỹ, sáng cùng ngày (26/3), sau khi tiêm chủng vắc xin, cháu bé có phản ứng nặng, được TTYT huyện Tây Sơn xử trí sơ cứu và chuyển xuống bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Định điều trị tích cực. Hiện, cháu bé vẫn đang thở máy.

“Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng ngưng thở, phù phổi cấp, hiện vẫn đang thở máy. Bệnh viện đang tập trung điều trị tốt nhất cho cháu bé. Còn nguyên nhân có phải cháu bé bị phản ứng do tiêm vắc xin hay không thì còn phải chờ vào Hội đồng chuyên môn của Sở Y tế xác định”, ông Mỹ nói.

Ông Mỹ cho biết thêm: “Trước đây, có 1 trường hợp tử vong sau khi tiêm vắc xin ComBE Five. Vì vậy, từ 25 đến 30 hàng tháng là thời điểm tiêm vắc xin cho trẻ nên tất cả những trường hợp sau tiêm chủng có phản ứng gì đều đưa thẳng vào Khoa Nhi - Bệnh viện tỉnh để cấp cứu nhằm đề phòng các trường hợp do cấp cứu chậm trễ dẫn đến xảy ra những vụ việc đáng tiếc”.

Được biết, ngày 25 và 26/3, các cơ sở y tế trong tỉnh Bình Định tiếp tục triển khai tiêm vắc xin ComBE Five cho hơn 2.000 trẻ trong đối tượng tiêm chủng mở rộng tại TP Quy Nhơn và các huyện Tuy Phước, Phù Cát, Tây Sơn, Hoài Nhơn, Hoài Ân. Ghi nhận qua 2 ngày đầu của đợt tiêm chủng, có một số trẻ có dấu hiệu phản ứng với vắc xin. Trong đó, một bé trai hai tháng tuổi ở huyện Tây Sơn có phản ứng nặng sau tiêm phải nhập viện cấp cứu.

Liên quan đến vấn đề trên, ông Lê Quang Hùng - Giám đốc Sở Y tế Bình Định cho biết, hiện Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đang tổng hợp, điều tra và sẽ có báo cáo cụ thể sau khi kết thúc đợt tiêm chủng.

Lãnh đạo ngành Y tế tỉnh cũng cho biết, từ nay đến hết tháng 3 sẽ tiếp tục triển khai tiêm vắc xin ComBE Five cho trẻ trên địa bàn toàn tỉnh.

Như Dân trí đã từng thông tin, khoảng 7h25 ngày 26/2, cháu bé P.N.B.T. (sinh tháng 12/2018 ở xã Hoài Châu, huyện Hoài Nhơn) được gia đình đưa đến Trạm y tế xã Hoài Châu để tiêm ngừa vắc xin ComBE Five. Gần 11h cùng ngày khi thấy bé có dấu hiệu sốt, khó thở, tím tái, người nhà đã đưa ngay đến trung tâm y tế để cấp cứu nhưng bất thành.

Cơ quan pháp y đã tiến hành giải phẫu tử thi bé T. để phục vụ công tác điều tra vụ tử vong của bé.

Đây là trường hợp tử vong đầu tiên sau khi tiêm ngừa vắc xin ComBE Five tại Bình Định kể từ khi loại vắc xin mới này được triển khai tiêm chủng trên trẻ em địa phương từ tháng 10/2018.

10.Hàng loạt trẻ ở miền núi phải nhập viện do bị bỏng

Theo thông tin từ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Tuyên Quang, từ đầu năm 2019 đến nay, Bệnh viện đã tiếp nhận 45 ca đến khám do bỏng, trong đó có 28 ca phải nằm điều trị nội trú.

Gần đây nhất là trường hợp bệnh nhân Chẩu Khải P, 3 tuổi, trú tại Lâm Bình, Tuyên Quang, vào viện ngày 25-3, với chấn đoán bỏng độ 2-3 ở các vị trí: Lưng, cánh cẳng tay 2 bên, đùi 2 bên và 2 bên mông (diện tích bỏng khoảng 30% cơ thể).

Gia đình cháu bé cho biết, khi lấy nước tắm đã đổ nước sôi vào chậu trước khi đổ nước lạnh, trẻ hiếu động đã ngã vào chậu nước gây bỏng nhiều chỗ trên cơ thể.

Hiện tại, khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tuyên Quang đang điều trị cho 8 trường hợp khác cũng bị bỏng do nước sôi, chủ yếu là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Ở tuổi này trẻ rất hiếu động và chưa ý thức được nguy hiểm.

ThS-Bác sỹ Quàng Văn Hải, Phó trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang cho biết: Các ca bỏng nặng thường phải điều trị lâu dài và tốn rất nhiều chi phí. Tổn thương bỏng rất đa dạng ở nhiều vị trí như: Chân, lưng, cánh cẳng tay-đặc biệt là bàn tay, ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhi... để lại những di chứng nặng nề. Ngoài ra các vị trí bỏng ở vùng mặt hoặc bộ phận sinh dục cũng rất nguy hiểm vì ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng sinh sản sau này của trẻ.

Các bác sỹ cảnh báo, bỏng nước sôi cần được sơ cứu đúng ngay từ nhưng giây phút đầu tiên, bởi nếu xử trí sai thì về sau có thể khiến vết bỏng sâu hơn, gây nhiễm trùng, lâu lành và để lại các di chứng như sẹo xấu, co rút cơ… thậm chí để lại những thương tật vĩnh viễn cho người bệnh.

Sau sơ cứu ban đầu, trẻ cần được đưa đến các cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị kịp thời, hạn chế tối đa các biến chứng. Tuyệt đối không nên tự ý sử dụng thảo dược (không rõ nguồn gốc) để cấp cứu và tự chữa bỏng cho trẻ.

Khi bị bỏng nước sôi việc đầu tiên cần làm là phải nhanh chóng bộc lộ vị trí bị bỏng, đưa vết bỏng vào dưới vòi nước hoặc vào chậu nước mát và sạch để giảm nhiệt độ bỏng, giảm đau, giảm phù nề, viêm nhiễm và giảm độ sâu của vết thương, hạn chế tổn thương lan rộng.

Nếu không, có thể dội nước mát sạch lên đó vài lần. Ngay cả khi da không còn tiếp xúc với tác nhân gây bỏng, nhiệt tích tụ ở vết bỏng vẫn tiếp tục gây tổn thương sâu hơn. Đây là biện pháp quan trọng số một giúp giảm thiểu mức độ tổn thương. Tuyệt đối không dùng nước đá lạnh để làm mát vì có thể gây tổn thương da. Không áp dụng các biện pháp truyền miệng như phun rượu, bôi kem đánh răng, lòng trắng trứng lên vết bỏng để tránh làm gia tăng tổn thương. Nếu có thuốc xịt bỏng thì nhanh chóng xịt cho trẻ…

Trẻ nhỏ vốn hiếu động, do đó cha mẹ cần luôn chú ý giám sát trẻ để tránh những tai nạn không đáng có cho trẻ. Cần để phích nước sôi, cốc nước nóng, thức ăn mới nấu, bàn là đang nóng, bật lửa... ở nơi trẻ không sờ hoặc với tới được.

Khi nấu ăn luôn quay cán xoong, chảo vào phía trong. Không để trẻ nhỏ tự tắm vòi nước nóng lạnh, nếu tắm chậu cho trẻ, cần đổ nước lạnh vào trước và hòa nước nóng sau, luôn kiểm tra nhiệt độ nước trước khi tắm cho trẻ. Khi bê nước nóng, thức ăn mới nấu, cần tránh xa trẻ để không va đụng. Không nên ăn thức ăn, uống nước nóng khi bế trẻ nhỏ…tránh trường hợp trẻ nghịch bị đổ gây bỏng.

11.Nhiều trẻ em xét nghiệm sán lợn phải nhập viện điều trị

Chỉ trong vòng 1 tuần đã có hơn 4.000 trẻ từ 1-10 tuổi ở tỉnh Bắc Ninh đến khám và xét nghiệm sán lợn tại 2 cơ sở y tế lớn của Hà Nội. Nhiều trẻ đã có chỉ định nhập viện điều trị.

Ngày 27-3, Bộ Y tế cho biết trong 2 ngày qua, đoàn công tác của Bộ Y tế do PGS-TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, làm trưởng đoàn, đã kiểm tra công tác khám, xét nghiệm Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Đây là 2 cơ sở y tế thời gian qua đã tiếp nhận hàng ngàn bệnh nhi tới xét nghiệmsán lợn sau khi có nghi vấn sử dụng thực phẩm "bẩn" ở trường học.

Kiểm tra công tác khám, chữa bệnh, xét nghiệm, đại diện Bộ Y tế cũng đề nghị viện tăng cường truyền thông, tư vấn giải thích cho người bệnh có nhu cầu xét nghiệm sán lợn. "Là đơn vị đầu ngành về điều trị các bệnh sốt rét và ký sinh trùng, Viện cần phối hợp với Cục Y tế dự phòng và các đơn vị liên quan thành lập nhóm nghiên cứu dịch tễ về sán dây lợn ở Bắc Ninh và ở trong cả nước. Cùng đó cử chuyên gia về Bắc Ninh để hỗ trợ ngành y tế tỉnh Bắc Ninh. Đồng thời, xem xét đề xuất bổ sung, cập nhật các hướng dẫn điều trị bệnh giun sán, bệnh ký sinh trùng bị lãng quên" - PGS Khuê lưu ý.

Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, PGS Khuê cũng yêu cầu bệnh viện phối hợp với các viện, cục chức năng triển khai nghiên cứu dịch tễ học lâm sàng kết hợp với dịch tễ thực địa để điều tra dịch tễ lưu hành bệnh sán dây lợn và các bệnh ký sinh trùng khác.

Trước đó, hàng ngàn gia đình tại tỉnh Bắc Ninh đã đưa con về làm xét nghiệm sán dây lợn và một số ký sinh trùng khác tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương và Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, gây nên hiện tượng quá tải bệnh viện. Ông Trần Thanh Dương, Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, cho biết từ ngày 15-3 đến ngày 21-3, đã có 1.902 trẻ thuộc huyện Thuận Thành, Bắc Ninh đến khám và xét nghiệm tại viện. Trong 1.602 mẫu xét nghiệm, có 176 mẫu dương tính với kháng thể ấu trùng sán dây lợn, chiếm 10,9%. 

Với những trường hợp dương tính, viện hẹn người bệnh sau 2 tuần đến khám lại để thực hiện thêm một số xét nghiệm khác như xét nghiệm sinh hóa, xét nghiệm phân tìm trứng sán, đốt sán, chụp MRI (nếu có dấu hiệu thần kinh) và xét nghiệm Elisa.

Cũng theo ông Dương, sau khi thăm khám, xét nghiệm, đã có 17 trường hợp được bác sĩ yêu cầu cho nhập viện điều trị, trong đó có 7 trường hợp mắc thêm các bệnh ký sinh trùng khác như sán dây chó, ấu trùng giun đũa chó.

Trong khi đó, tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, từ ngày 13 đến 22-3, đã có gần 2.100 trẻ từ 1-10 tuổi ở tỉnh Bắc Ninh đến khám và xét nghiệm sán lợn. Trong số này, có 18,5% dương tính với ấu trùng sán lợn, 5% dương tính với sán lá gan lớn, 8,8% dương tính với ấu trùng sán dây chó và có đến 37,2% dương tính với ấu trùng giun đũa chó, mèo. 

GS-TS Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cho biết việc làm xét nghiệm để chẩn đoán sán dây lợn là nhu cầu chính đáng của người dân và việc đáp ứng dịch vụ xét nghiệm là trách nhiệm của cơ sở khám, chữa bệnh

Theo giới chuyên môn, tỉ lệ lưu hành các bệnh ký sinh trùng trong đó có bệnh sán dây/ấu trùng sán lợn trong cộng đồng hiện rất đáng báo động. Đây là bệnh bị lãng quên, chưa được quan tâm thích đáng cho công tác phòng chống.

Trước đó, Bộ Y tế đã có công văn gửi UBND tỉnh Bắc Ninh đề nghị dừng lấy mẫu máu làm xét nghiệm Elisa để chẩn đoán sán dây lợn cho trẻ em thuộc địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Được biết, chi phí xét nghiệm sán lợn vào khoảng gần 600.000 đồng/lần, nếu làm thêm các xét nghiệm ký sinh trùng khác người bệnh có thể phải khoảng 1,5 triệu đồng.

12.29 học sinh Thái Nguyên nhập viện là do không dung nạp sữa Famikid

Sở Y tế tỉnh Thái Nguyên vừa có báo cáo kết luận vụ việc 29 học sinh Trường tiểu học Nhã Lộng, huyện Phú Bình nhập viện điều trị các triệu chứng đau bụng, buồn nôn sau khi uống sữa Famikid ngày 15-3 vừa qua. Theo đó, hiện tượng nêu trên liên quan vấn đề không dung nạp sữa xảy ra ở một số trường hợp dẫn đến kích thích dạ dày - ruột, không phải do ngộ độc thực phẩm.

Ngày 15-3, hơn 700 học sinh Trường tiểu học Nhã Lộng được uống sữa đậu nành Fami kid - sôcôla do Nhà máy sữa đậu nành Vinasoy Bắc Ninh - Chi nhánh CTCP đường Quảng Ngãi sản xuất. Sau khi uống sữa, 23 học sinh có biểu hiện đau bụng, buồn nôn; trong đó, có bốn cháu bị tiêu chảy nên được đưa đến Bệnh viện đa khoa huyện Phú Bình khám, theo dõi và điều trị. Đến 20 giờ cùng ngày, có thêm sáu học sinh với biểu hiện tương tự được đưa đến Bệnh viện đa khoa huyện Phú Bình điều trị.

Khi sự việc xảy ra, Trung tâm Y tế huyện Phú Bình đã lấy mẫu sữa đậu nành Famikid - sôcôla tại Trường tiểu học Nhã Lộng, Chi cục Vệ sinh an toàn thực phẩm tỉnh Thái Nguyên gửi mẫu kiểm nghiệm tại Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia.

Kết quả kiểm nghiệm phù hợp Bản công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm số TCCS 01:2014/NMS cho sản phẩm sữa đậu nành Famikid - sôcôla của Nhà máy sữa đậu nành Vinasoy Bắc Ninh đã được Cục An toàn thực phẩm xác nhận công bố phù hợp Quy định an toàn thực phẩm số 15686/2014/ATTP-XNCB ngày 28-8-2014.

Sở Y tế Thái Nguyên kết luận, hiện tượng xảy ra ở một số học sinh sau khi uống sữa tại Trường tiểu học Nhã Lộng, huyện Phú Bình liên quan vấn đề không dung nạp sữa dẫn đến kích thích dạ dày - ruột, không phải là ngộ độc thực phẩm.

Tuy nhiên, Sở Y tế tỉnh Thái Nguyên khuyến nghị, không đưa loại sữa này vào sử dụng trong Chương trình Sữa học đường vì không đáp ứng các quy định tại Quyết định số 5450/QĐ-BYT ngày 28-9-2016 của Bộ Y tế về việc quy định tạm thời đối với các sản phẩm sữa tươi phục vụ Chương trình Sữa học đường cải thiện tính trạng dinh dưỡng góp phần nâng cao tầm vóc trẻ em mẫu giáo và tiểu học đến năm 2020.

13.Tiền mất tật mang với “thuốc gia truyền” trên mạng

Mua bán trên mạng giờ đây đã trở nên vô cùng phổ biến trong đời sống xã hội. Tuy nhiên, thuốc men (thuốc đông y) - một loại hàng hóa đặc biệt, yêu cầu cơ sở kinh doanh phải được cấp phép của Sở Y tế, phải có uy tín, chất lượng được đảm bảo qua chính quyền địa phương - giờ cũng được mua bán chỉ thông qua hình thức quảng cáo trên mạng.

Vì tin vào những lời quảng cáo, tư vấn vô căn cứ, thời gian gần đây có không ít người bệnh tự mua các loại thuốc đông y, thuốc bắc không rõ nguồn gốc, xuất xứ, thành phần, được gắn mác bài thuốc gia truyền để điều trị bệnh. 

 Đánh vào tâm lý

Trên mạng xã hội có nhiều trang rao bán thuốc đông y, thuốc bắc gia truyền, đủ các thương hiệu. Ngoài ra, người bệnh còn có thể tiếp cận với các loại thuốc này qua lời giới thiệu của người quen, thông tin trên tờ rơi quảng cáo hoặc qua đội ngũ bán hàng đa cấp. Các “thầy lang” này tư vấn, quảng cáo tác dụng của thuốc nhộn nhịp không khác nào ở bệnh viện, bệnh gì cũng có thuốc điều trị. “Thầy lang” nào cũng cho rằng bài thuốc của mình là bài thuốc gia truyền độc quyền, được làm hoàn toàn từ thảo dược quý hiếm. Các “thầy lang” bán rất nhiều loại thuốc, thượng vàng hạ cám và cam kết thuốc có thể chữa được nhiều loại bệnh mãn tính, dù nặng hay nhẹ, như chữa tiểu đường, gan, thận…, thậm chí là chữa khỏi cả ung thư. Thực tế, chất lượng đến đâu thì không ai biết được!

Tâm lý người bệnh chỉ cần nhìn thấy quảng cáo thuốc gia truyền là cảm thấy tin tưởng, do suy nghĩ thuốc đã được điều trị công hiệu qua nhiều năm và sử dụng dược liệu thiên nhiên an toàn, nếu không khỏi thì cũng tốt cho sức khỏe. Đánh vào tâm lý đó, nhiều người quảng cáo thuốc của mình là thuốc gia truyền, với những lời quảng cáo đầy hứa hẹn: “hoàn toàn từ thảo dược thiên nhiên quý hiếm”; “không độc hại với cơ thể”; “đã có rất nhiều người sử dụng và khỏi bệnh”; “điều trị dứt điểm, nặng đến mấy cũng khỏi; “không hết bệnh hoàn lại 100% tiền”…

Từ địa chỉ rao quảng cáo trên mạng xã hội, phóng viên đã tìm đến cửa hàng bán thuốc đông y ở phường Tân Chánh Hiệp (quận 12, TPHCM). Nói là cửa hàng nhưng thực chất đây chỉ là một căn phòng trọ chật hẹp, nhiều bao bì thuốc chất đống, nằm la liệt.

Nghe chúng tôi ngỏ ý muốn tìm mua thuốc chữa tiểu đường cho người nhà, một phụ nữ đưa ra gói thuốc dạng viên tán trị tiểu đường, với giá 500.000 đồng/gói và giới thiệu: “Loại này chỉ sau 3 tháng uống sẽ khỏi hẳn tiểu đường. Thuốc được bào chế từ nguyên liệu thiên nhiên theo công thức gia truyền nhà chị, nên cứ yên tâm sử dụng”.

Chúng tôi tiếp tục liên hệ với một chủ tài khoản Facebook tên T.B. đang rao  bán thuốc bắc chữa được nhiều loại bệnh và được người này cho hay: “Có bán thuốc bắc điều trị ung thư gan, ung thư phổi, ung thư đại tràng, được điều chế từ hoa đu đủ đực, giá 800.000 đồng/gói; thuốc điều trị tiểu đường 700.000 đồng/gói; thuốc tăng cân, giảm cân chỉ 300.000 đồng/gói…”.

Ông T.B. còn khoe đã bán thuốc cho nhiều người bệnh trên khắp cả nước, nhưng không tiết lộ địa chỉ cửa hàng. Không cần phải gặp bệnh nhân để khám bệnh, ông T.B. chỉ cần hỏi sơ bệnh tình qua điện thoại là có thể bốc thuốc và giao thuốc qua đường bưu điện cho người bệnh. Các thuốc này đều được đóng gói trong các túi ni lông hoặc trong bình nhựa nhỏ, bên ngoài dán nhãn ghi tên thuốc, kèm theo địa chỉ sơ sài, số điện thoại của người bán mà không ghi thành phần, cách sử dụng hoặc tác dụng phụ của thuốc khi sử dụng.

Nguy hiểm cận kề

Điều đáng nói, nguy cơ về mất an toàn đối với sức khỏe người bệnh đã được các y bác sĩ, cơ quan chức năng nhiều lần cảnh báo trên các phương tiện truyền thông, báo chí. Nhưng thực tế, hiện nay thị trường thuốc bắc, thuốc đông y không được kiểm soát chặt chẽ, nhiều cá nhân có thể tự do đăng tải thông tin tư vấn, chào mời mua thuốc.

“Có bệnh thì vái tứ phương”, người bệnh tin tưởng vào những lời quảng cáo, tự mua thuốc về điều trị, nhưng rồi nhiều trường hợp bệnh tình chẳng thấy thuyên giảm mà còn bị ngộ độc, biến chứng. Hồi tháng 10-2018, một người đàn ông tên L. (57 tuổi, ở Lạng Sơn) bị tiểu đường nhiều năm, đã mua thuốc “tiểu đường hoàn” trên mạng về uống. Sau đó người này bị ho, sốt cao nghi do ngộ độc, nên được gia đình đưa vào Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu. Mặc dù đã được điều trị tích cực, kịp thời nhưng sau đó bệnh nhân đã tử vong. 

Gần đây nhất, chị N.T. (24 tuổi, ở quận Gò Vấp, TPHCM) cũng là nạn nhân của một bài thuốc gia truyền rao bán trên mạng. Chị cho biết: “Tôi bị nóng trong người, nổi mụn nhọt và hạch, nghe theo lời giới thiệu của người quen nên tìm mua thuốc bắc trên mạng về để uống. Người bán giới thiệu thuốc làm từ nguyên liệu thiên nhiên là lá cỏ, lá cây giúp bổ gan, tiêu mụn nhọt, nhưng thực tế sau một tuần sử dụng, cơ thể tôi bắt đầu có hiện tượng mụn mọc nhiều hơn và sưng tấy lên khắp mặt, buộc phải đi bệnh viện”.

Nhiều người bệnh khi tự mua thuốc trên mạng để điều trị bệnh thường cẩn thận tham khảo các ý kiến phản hồi của những người đã từng sử dụng thuốc đó, đặt niềm tin vào truyền thông, quảng cáo. Do vậy, một số người bán thuốc dùng chiêu bỏ tiền ra mua lượt tương tác, thuê người viết những đánh giá ảo, comment trên các trang bán hàng khen ngợi công hiệu của thuốc, nhằm tạo độ tin tưởng cho người bệnh. Chính vì lẽ đó, không ít người bệnh đã bị các gian thương lừa dối để trục lợi.

Theo quy định hiện hành, để được chứng nhận là cơ sở đông y gia truyền thì cơ sở đó phải có 3 đời làm nghề đông y, được trạm y tế, chính quyền địa phương xác nhận. Sau đó Sở Y tế cấp phép, cấp giấy chứng nhận lưu hành thì mới đủ điều kiện mở cửa hàng kinh doanh thuốc chữa bệnh. Tình trạng không phải là cơ sở đông y nhưng bán thuốc núp dưới danh nghĩa “bài thuốc gia truyền” như hiện nay đang là mối nguy lớn cho người bệnh.

Chị Nguyễn Quỳnh Anh, chủ một cửa hàng bán thuốc đông y tại quận 5, cho biết: “Đã là thuốc chữa bệnh thì cần thận trọng, không thể tùy tiện sử dụng được. Hiện nay có rất nhiều người bán thuốc đông y, thuốc bắc, vàng thau lẫn lộn, thường là rao bán qua mạng xã hội, không cung cấp địa chỉ cụ thể để tránh sự kiểm soát của các cơ quan chức năng. Vì lợi nhuận, nhiều người không có chuyên môn, không biết đặc tính các loại thuốc, cũng tự mở bán thuốc trên Facebook. Nguy hiểm hơn, nhiều thầy lang giả danh còn sử dụng “rác thuốc” rẻ tiền, quảng cáo là thần dược để bán chạy hàng. Một người hành nghề thuốc đông y, đầu tiên phải có tâm với nghề, trải quá trình học hỏi nhiều năm; nguồn thuốc phải được các dược sĩ đông y có bằng cấp, có kinh nghiệm bào chế; cơ sở đông y phải có giấy phép hoạt động. Trước tiên, người bệnh phải được các y bác sĩ khám, chẩn đoán, kê đơn mới sử dụng thuốc được.”

Để đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình mình, mọi người không nên tin vào những lời quảng cáo có cánh; khi có bệnh nên tìm đến các cơ sở y tế, bệnh viện để được thăm khám và chữa trị. Các cơ quan chức năng liên quan cần tích cực kiểm tra, ngăn chặn việc quảng cáo và rao bán thuốc gia truyền không rõ nguồn gốc để bảo đảm sức khỏe và tính mạng người dân.

14.Mỗi năm, khoảng 1.500 trẻ nhiễm HIV từ mẹ

 “Mỗi năm nước ta có khoảng gần 2 triệu phụ nữ mang thai, trong đó tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm phụ nữ mang thai chiếm 0,19% tương đương với hơn 3.800 phụ nữ mang thai nhiễm HIV và số trẻ sinh ra nhiễm HIV từ các bà mẹ nhiễm HIV mỗi năm vào khoảng 1.140 - 1.520 trẻ (chiếm khoảng 30% - 40%)”.

 Đó là nội dung được ông Nguyễn Đức Vinh, Vụ Sức khỏe bà mẹ trẻ em Bộ Y tế, thông tin tại “Hội thảo triển khai kế hoạch hành động quốc gia về loại trừ lây truyền HIV, viêm gan B và giang mai từ mẹ sang con” được tổ chức tại TPHCM vào sáng 26-3.

Theo ông Nguyễn Đức Vinh, dù Việt Nam đã triển khai công tác phòng chống lây truyền HIV từ mẹ sang con trong chương trình phòng chống HIV/AID từ năm 2005 nhưng việc thực hiện các chỉ tiêu còn thấp, tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được xét nghiệm sàng lọc HIV trước và trong thời gian mang thai chỉ đạt 38,5%, thấp hơn so với phụ nữ độ tuổi này được xét nghiệm sàng lọc HIV trong khi chuyển dạ (57,6%) và vẫn còn 3,9% phụ nữ độ tuổi sinh đẻ chưa được xét nghiệm sàng lọc HIV.

Nguyên do là việc tư vấn của cán bộ y tế còn hạn chế; nguồn cung ứng test miễn phí không đáp ứng được nhu cầu trong khi bảo hiểm y tế không chi trả test sàng lọc; chưa sẵn có dịch vụ xét nghiệm sàng lọc HIV tại trạm y tế phường xã, nơi chủ yếu thực hiện quản lý và khám thai ban đầu; nhận thức của người dân còn nhiều hạn chế trong việc cần đi khám thai sớm, khám thai 3 lần trong 3 thai kỳ; nhiều bà mẹ nhiễm HIV còn sợ bị kỳ thị nên ngại xét nghiệm...

Tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B (HBV) ở nhóm phụ nữ mang thai chiếm khoảng 10% - 20% và 90% số trẻ sinh ra từ các bà mẹ nhiễm HBV có kháng nguyên e của virus HBV dương tính có thể bị nhiễm virus viêm gan B từ mẹ. Đối với phụ nữ trong thời kỳ mang thai bị nhiễm giang mai nếu không điều trị kịp thời sẽ lây truyền cho thai nhi qua đường máu, ảnh hưởng đến sự phát triển cũng như tính mạng của thai nhi với tình trạng lây nhiễm giang mai từ mẹ sang con chiếm khoảng 40% - 70%.

Để khắc phục tình trạng trên, nhằm tiến tới loại trừ HIV, viêm gan B và giang mai lây truyền từ mẹ sang con vào năm 2030, Bộ Y tế cho biết, thời gian tới sẽ nâng chất mạng lưới cung cấp dịch vụ đi đôi với tăng cường mức độ sử dụng dịch vụ của người dân thông qua truyền thông, giáo dục sức khỏe, hỗ trợ người dân tiếp cận dịch vụ dự phòng lây truyền 3 bệnh được liên tục và thuận tiện; đảm bảo tính liên tục và lồng ghép các can thiệp về dự phòng HIV, giang mai và viêm gan B lây truyền từ mẹ sang con vào việc cung cấp các dịch vụ trong cơ sở y tế thuộc hệ thống chăm sóc sức khỏe sinh sản, phòng chống HIV/AIDS, da liễu và truyền nhiễm; lồng ghép việc xét nghiệm sàng lọc sớm HIV, viêm gan B và giang mai cho phụ nữ mang thai trong công tác quản lý thai tại tuyến y tế cơ sở để tăng tỷ lệ phụ nữ mang thai được sàng lọc sớm trong giai đoạn mang thai, tăng hiệu quả của việc dự phòng.

Bên cạnh đó vận hành hiệu quả cơ chế phối hợp và chuyển gửi giữa các đơn vị theo chức năng nhiệm vụ để đảm bảo cung cấp các dịch vụ dự phòng lây truyền 3 bệnh liên tục.

15.Thu hồi sản phẩm chăm sóc tóc do lưu hành khi chưa được cấp phép

Cục Quản lý dược vừa có văn bản yêu cầu thu hồi hai sản phẩm Kokosilk smoothing conditioner 500 ml và Kokosilk smoothing shampoo 500 ml.

Cục Quản lý dược cho biết, hai sản phẩm dầu xả Kokosilk smoothing conditioner 500 ml và dầu gội Kokosilk smoothing shampoo 500 ml được phân phối độc quyền tại Việt Nam bởi Công ty TNHH DV-TM Bảo Anh (địa chỉ: 22 Ngõ 3, P. Xuân Đỉnh, Q. Bắc Từ Liêm, Hà Nội; số CBMP: 2505/18-CBMP-HN; HSD: 24/11/2023).

Hai mẫu sản phẩm trên được Trung tâm Kiểm nghiệm Dược phẩm – Mỹ phẩm – Thực phẩm tỉnh Yên Bái lấy tại hộ kinh doanh cá thể Hoàng Thị Thu Lan (địa chỉ: số nhà 18, đại lộ Nguyễn Thái Học, P. Nguyễn Thái Học, TP. Yên Bái, tỉnh Yên Bái).

Cục thu hồi là do hai sản phẩm trên lưu thông khi chưa được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cấp số tiếp nhận Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm.

Cục Quản lý dược đề nghị Sở Y tế tỉnh Yên Bái phối hợp với cơ quan chức năng kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong kinh doanh mỹ phẩm của hộ kinh doanh cá thể Hoàng Thị Thu Lan theo quy định. Đồng thời, Sở Y tế tỉnh Yên Bái giám sát việc thu hồi sản phẩm không đúng quy định cũng như xử lý, xử phạt các tổ chức, cá nhân vi phạm và báo cáo kết quả về Cục.

16.Dính nhiều sai phạm, Thẩm mĩ viện Lọ Lem bị Sở Y tế TP HCM phạt nặng

Trong quá trình hoạt động, Thẩm mỹ viện (TMV) Lọ Lem bị Sở Y tế TP HCM kiểm tra và xử phạt với số tiền gần 39 triệu đồng, buộc khắc phục hậu quả do sai phạm.

Từ thông tin bạn đọc phản ánh liên quan đến cơ sở Thẩm mỹ Lọ Lem Spa (TMV Lọ Lem – địa chỉ: 280 Lê Văn Sỹ, phường 14, quận 3, TP HCM) có dấu hiệu hoạt động vi phạm pháp luật. Trong đó có việc thực hiện một số dịch vụ xâm lấn cơ thể vượt phép, quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ khi chưa được các cơ quan chức năng cho phép, qua đó tiềm ẩn nhiều rủi ro cho khách hàng khi sử dụng dịch vụ, ngày 15/1/2019, Sở Y tế TP HCM đã chỉ đạo Thanh tra Sở tiến hành kiểm tra Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu MQ (đơn vị chủ quản của cơ sở TMV Lọ Lem).

Sau khi tiến hành làm việc, cơ quan chức năng phát hiện cơ sở này đã có một số hành vi vi phạm nên tiến hành tổng hợp hồ sơ xử lý theo quy định.

Theo thông tin Thanh tra Sở Y tế TP HCM vừa cho biết, đơn vị này đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu MQ (tức đơn vị quản lý TMV Lọ Lem) số tiền 38.700.000 đồng, với các hành vi vi phạm như: Quảng cáo các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xác nhận nội dung trước; Hoạt động không có biển hiệu; Lập hồ sơ, bệnh án nhưng không ghi chép đầy đủ theo quy định của pháp luật. Đồng thời, Thanh tra Sở Y tế TP buộc cơ sở này khắc phục hậu quả bằng việc tháo gỡ những quảng cáo đã vi phạm.

Cũng theo danh sách xử phạt vi phạm hành chính từ ngày 11/3/2019 đến ngày 15/3/2019 của Thanh tra Sở Y tế TP HCM, đơn vị này cũng đã tiến hành xử phạt nhiều trường hợp vi phạm, trong đó có Công ty TNHH Thẩm mỹ Rmeilan Nguyễn Thị Minh Khai (219 Nguyễn Thị Minh Khai, phường Nguyễn Cư Trinh, quận 1) về hành vi quảng cáo các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xác nhận nội dung trước, với số tiền 35.000.000 đồng và buộc tháo gỡ quảng cáo.

17.Vụ hàng chục người dân nhập viện sau đám giỗ: Nghi do thức ăn bị nhiễm vi khuẩn Salmonella

Liên quan đến vụ việc sau khi đi ăn đám giỗ ở nhà hàng xóm khiến hàng chục người dân ở xã Hòa Hải (huyện Hương Khê) phải nhập viện, các cơ quan chức năng bước đầu xác định do thức ăn bị nhiễm vi khuẩn Salmonella. 

Ngày 27/3, ông Phan Văn Thuận, Trưởng Phòng Y tế huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) cho biết, ngay sau khi nắm bắt được thông tin vụ việc đơn vị này đã về nơi tổ chức đám giỗ để kiểm tra.

Ông Thuận cho biết, qua làm việc với gia đình ông Đặng Văn Anh (gia đình có đám giỗ), toàn bộ các món trong đám giỗ đều do gia đình và dân làng tự nấu. Thời điểm kiểm tra, thức ăn trong đám giỗ không còn nên không thể lấy mẫu.

“Các bệnh nhân nhập viện đều có chung các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, ói mửa, sốt…và xuất hiện sau 12 - 36 giờ sau khi ăn. Đây là các triệu chứng của người nhiễm vi khuẩn Salmonella (vi khuẩn gây bệnh thương hàn). Chúng tôi nhận định thức ăn trong đám giỗ nhiễm vi khuẩn Salmonella khiến người dân bị ngộ độc tập thể”, ông Thuận cho biết.

Qua đó, Phòng Y tế huyện Hương Khê cũng đã chỉ đạo các cơ sở y tế tiếp bệnh nhân ngộ độc điều trị theo phác đồ điều trị bệnh tả của Bộ Y tế và hầu hết các bệnh nhân đã ổn định.

Bác sỹ Đinh Văn Tương, Trưởng khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Đa khoa huyện Hương Khê cho biết: “Lúc đầu có 17 bệnh nhân, đến nay đã tiếp nhận và đang điều trị cho 41 bệnh nhân ở xã Hòa Hải bị nhiễm độc thức ăn. Hiện, các bệnh nhân đang tiếp tục được điều trị, theo dõi”.

Trước đó như báo Dân trí đưa tin, vào ngày 24/3, sau khi đi ăn giỗ tại nhà ông Đăng Văn Anh, ở xóm 5, xã Hòa Hải (huyện Hương Khê) hàng chục người dân bắt đầu xuất hiện các triệu chứng như buồn nôn, chóng mặt, sốt cao, tiêu chảy và phải đến Trạm Y tế xã Hòa Hải, Bệnh viện Đa khoa huyện Hương Khê để điều trị.

Những người dân nơi đây cho biết, mâm giỗ có các món tôm, thịt heo, gà, vịt quay và các món rau.

18.Vắc xin điều trị ung thư tiền tỷ: Chỉ là quảng cáo?

 Theo TS BS Phạm Xuân Dũng – Giám đốc Bệnh viện Ung bướu, TP.HCM về vắc xin trong điều trị ung thư đã được nghiên cứu nhiều năm nay nhưng nó vẫn chỉ là nghiên cứu chưa ứng dụng lâm sàng. 
"Đánh tan" ung thư bằng tiền tỉ 

Một văn phòng tư vấn gói khám chữa bệnh nước ngoài ở Hà Nội đã tư vấn cho nhiều người bệnh ung thư có thể điều trị ung thư bằng vắc xin tự thân - vắc xin  được sản xuất từ chính khối ung thư của người bệnh  (trừ ung thư máu và ung thư tim).

Theo đó, sau khi phẫu thuật lấy khối u ra, một phần của khối u này sẽ được chuyển sang Nhật Bản để tạo ra vắc xin và người bệnh sẽ sang Nhật Bản để tiêm vắc xin này.

Người bệnh sẽ cần tiêm 3 lần với chi phí khác nhau cho từng giai đoạn bệnh. Trung bình, một liệu trình tiêm vắc xin chưa kể chi phí đi lại, ăn ở, thuê phiên dịch sẽ là từ 500 triệu đến 3,5 tỷ đồng, tuỳ người bệnh đang ở giai đoạn ung thư nào.

Ví dụ giai đoạn 1 là 500 triệu đồng, giai đoạn 2 là 700 triệu đồng, giai đoạn 3 là 900 triệu đồng, giai đoạn 4 là 1,5 tỷ đồng. Chi phí này chưa bao gồm ăn ở, đi lại…

Với mức phí tiền tỉ này, người tư vấn cũng cho rằng việc trị liệu này có thể giúp người bệnh “đánh tan” ung thư với hứa hẹn cơ hội điều trị khỏi 80% với người chưa tái phát và ung thư tái phát khoảng khỏi 40%.

Từ nghiên cứu đến thực tế: dễ bị nhầm lẫn hiệu quả vắc xin

Theo TS Phạm Xuân Dũng, Giám đốc Bệnh viện Ung bướu, TP.HCM, vắc xin trong điều trị ung thư đã được nghiên cứu từ nhiều năm nay. Vắc xin này có 2 loại là vắc xin dự phòng và vắc xin điều trị. Vắc xin dự phòng đã được cấp phép gồm vắc xin viêm gan B trong phòng ngừa ung thư gan và vắc xin HPV trong ngừa ung thư cổ tử cung.

Còn vắc xin trong điều trị, dù có nhiều hứa hẹn nhưng đến hiện nay chỉ có duy nhất một sản phẩm được cấp phép trên toàn thế giới dùng cho ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn tiến xa kháng cắt tinh hoàn / Castration –Resistant Prostate Cancer  với chi phí cho điều trị là 100.000USD/năm.

Việc sử dụng vắc xin phòng ngừa ung thư tái phát vẫn chưa được chứng minh và còn đang tiếp tục nghiên cứu trong khi đó một số loại thuốc hóa trị, nhắm trúng đích…đã được chứng minh hiệu quả cho một số loại ung thư và đã được đưa vào các hướng dẫn điều trị quốc tế (NCCN, ESMO…)      

Hơn nữa, theo TS Dũng, một khi bệnh ung thư đã phát thì vắc xin điều trị khó hơn rất nhiều. Lý do chính là các tế bào ung thư có cách che giấu hay lẩn tránh, thoát khỏi hệ miễn dịch của cơ thể.

Các nghiên cứu vắc xin điều trị ung thư nhắm vào việc kích thích hệ miễn dịch bằng kháng nguyên ung thư đặc hiệu hay phân tách các tế bào miễn dịch của cơ thể, huấn luyện chúng cách nhận biết các tế bào ung thư rồi đưa trở lại cơ thể. Các tế bào miễn dịch đã được huấn luyện này sẽ điều hòa, tăng đáp ứng hệ miễn dịch của cơ thể tiêu diệt các tế bào ung thư.

Đã có nhiều nghiên cứu về các vắc xin điều trị ung thư với những đặc điểm sau:

- Thực hiện ở những bệnh nhân ung thư giai đoạn tiến xa, di căn, tái phát sau khi đã điều trị theo phác đồ tiêu chuẩn.

- Phải trải qua nhiều giai đoạn nghiên cứu: tiền lâm sàng (xác định thật rõ các đặc tính lý, hóa, sinh học trong phòng thí nghiệm, trên động vật) và trên lâm sàng (nghiên cứu trên con người). Các nghiên cứu lâm sàng được chia làm 3 giai đoạn (gọi là 3 pha): 1. Xác định tính an toàn và độc tính. 2. Xác định đáp ứng (bướu có giảm bớt hay không). 3. Xác định hiệu quả (trị khỏi bệnh, kéo dài thời gian sống hay cải thiện chất lượng sống). Lưu ý là bướu giảm bớt kích thước không đồng nghĩa khỏi bệnh lâu dài.

- Chỉ có những vắc xin vượt qua được cả 3 giai đoạn nghiên cứu lâm sàng mới được cấp phép sử dụng và đưa vào các phác đồ hay hướng dẫn điều trị.

Nhiều vắc xin điều trị ung thư đang được nghiên cứu ở pha 1 hay pha 2. Cũng có vài vắc xin đang được nghiên cứu ở pha 3. Tuy nhiên, như đã nêu trên, hiện chỉ duy nhất 1 vắc xin điều trị ung thư vượt qua pha 3 và được cấp phép sử dụng. Ngược lại nhiều sản phẩm lúc đầu thấy rất hứa hẹn ở pha 1 và 2 (an toàn và bướu giảm kích thước tốt) nhưng không chứng tỏ được hiệu quả tốt hơn ở pha 3 (không trị khỏi bệnh) so với các liệu pháp điều trị tiêu chuẩn nên chưa được cấp phép.

Như vậy, dù là một liệu pháp hứa hẹn nhưng tại thời điểm vẫn còn nhiều câu hỏi chưa có câu trả lời về vắc xin trong ung thư.

TS Dũng khuyên người bệnh và người nhà phải thật tỉnh táo dựa trên các chứng cứ khoa học, tránh nhầm lẫn giữa phòng ngừa và điều trị, giữa đáp ứng và trị khỏi, giữa còn đang nghiên cứu hay đã có kết luận và cấp phép như đã nêu trên.

19.Bệnh nhân hát vang bài "Quảng Bình quê ta ơi" khi đang được mổ u não

 "Khi tôi cất lời hát bài "Quảng Bình quê ta ơi", tôi đang được bác sĩ mổ u não. Tôi cảm nhận hoàn toàn bác sĩ đang mổ trên vùng đầu, trong bối cảnh như thế, tôi nghe rõ giọng hát của mình, tôi biết các chức năng não được bảo tồn, không bị ảnh hưởng vào dây thần kinh ngôn ngữ, vận động", bệnh nhân Cao Quang Cảnh (Quảng Bình) chia sẻ.

Chiều 26/3, sau 4 ngày được mổ u não khi bản thân đang thức, anh Cảnh tỉnh táo, tự đi lại, giới thiệu bản thân vốn là một bác sĩ, hiện đang làm Chủ tịch Hội chữ thập đỏ Quảng Bình.

F"Tôi nhớ khi đó, sau khi hát xong bài hát, tôi đang nằm trên bàn mổ, đang được bác sĩ mổ nhưng tôi đã nói với thầy Hệ, tôi thấy sung sướng, hạnh phúc. Tôi đã có thể bấm đếm ngón tay theo yêu cầu của bác sĩ, việc mà trước khi phẫu thuật tôi không thể thực hiện do ảnh hưởng khối u não", anh Cảnh cho biết thêm.

PGS.TS Đồng Văn Hệ, Phó Giám đốc BV Việt Đức, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật thần kinh cho biết, bệnh nhân Cảnh là ca thứ 3 được mổ u não bằng kỹ thuật thức tỉnh (mổ khi bệnh nhân đang tỉnh táo). Trong đó, 2 ca đầu với sự cộng tác với chuyên gia Nhật Bản, còn ca bệnh này, do các bác sĩ BV Việt Đức thực hiện hoàn toàn.

Bệnh nhân Cảnh vốn là một bác sĩ. Đầu tháng 1/2019 anh đi khám vì đâu đầu, yếu tay, tê bì tay trái và được phát hiện khối u nên ra Hà Nội kiểm tra lại, xin điều trị.

"Chúng tôi xác định bệnh nhân có khối u não chỉ khoảng 2cm nhưng ở vị trí nguy hiểm, nằm ở vùng chức năng vận động, ngôn ngữ. Vì thế, khi phẫu thuật lấy khối u hoàn toàn có nguy cơ gây liệt, ảnh hưởng ngôn ngữ nếu động vào vùng chức năng này", PGS Hệ cho biết.

Khi giới thiệu cho bệnh nhân phương pháp mổ thức tỉnh, mổ khi người bệnh còn thức để có thể phối hợp với bác sĩ kiểm tra chắc chắn khi phẫu thuật không làm tổn thương vùng chức năng này, bệnh nhân Cảnh đã tìm hiểu thêm ở Singapore, Mỹ và quyết định đồng ý phẫu thuật.

BS Trịnh Thu Huyền phụ trách gây mê chia sẻ, đã có sự phối hợp nhịp nhàng với phẫu thuật viên là PGS.TS Đồng Văn Hệ. Ca mổ kéo dài 3 giờ đồng hồ, bệnh nhân ngủ 2 tiếng, còn 1 tiếng thức và tỉnh táo hoàn toàn để phối hợp với bác sĩ làm phẫu thuật.

"Khi bệnh nhân thức tỉnh, trong lúc phẫu thuật viên lấy u, bác sĩ hỗ trợ vẫn kiểm tra được việc lấy khối u có chạm vào vùng chức năng không bằng cách yêu cầu bệnh nhân làm theo mệnh lệnh", BS Huyền chia sẻ.

Trong ca phẫu thuật, luôn có một bác sĩ đứng cạnh bệnh nhân để ở thời điểm bệnh nhân được "đánh thức" sẽ nói chuyện, yêu cầu bệnh nhân cử động tay, chân, hát... để quan sát xem có bình thường hay không. 

"Dù hát là sở đoản, nhưng tôi đã hát trọn bài “Quảng Bình quê ta ơi”, nói đủ các loại chuyện cùng các bác sĩ. Tôi cố giữ lạc quan, bình tĩnh vì phương pháp này đòi hỏi sự hợp tác của người bệnh. Chỉ cần sợ hãi, không cộng tác, ho, hoảng sợ... ca mổ thức tỉnh sẽ không thể tiếp tục. Mà mổ gây mê hoàn toàn sẽ không thể đánh giá được quá trình lấy khối u có gây liệt, ảnh hưởng ngôn ngữ hay không", anh Cảnh chia sẻ.

PGS Hệ cho biết thêm, nếu ở nước ngoài, mổ khối u ở vùng chức năng như ngôn ngữ bên cạnh bác sĩ sẽ có sự hỗ trợ của chuyên gia ngôn ngữ để kịp thời phát hiện dấu hiệu bất thường ngôn ngữ, cho thấy việc phẫu thuật chạm vào vùng chức năng nguy hiểm.

Để lựa chọn được bệnh nhân mổ thức tỉnh cũng rất khó khăn. Do tiếng kêu máy khoan, kim loại va đập… cũng là áp lực lớn với bệnh nhân. Tại Nhật, có khoảng 5% ca phẫu thuật thức tỉnh phải huỷ vì bệnh nhân không thể phối hợp.

Để tiến hành ca phẫu thuật thức tỉnh, bác sĩ gây mê - phẫu thuật cần có sự phối hợp vô cùng nhịp nhàng. Theo đó, chỉ ở những vùng phẫu thuật an toàn không chạm vào vùng chức năng, họ mới cho bệnh nhân “ngủ” để giảm căng thẳng. Còn khi phải xử lý khối u ở vùng nguy cơ, bác sĩ sẽ “đánh thức” bệnh nhân dậy, người bệnh tỉnh táo hoàn toàn, giao tiếp, làm theo yêu cầu của bác sĩ.

Theo PGS Hệ, phương pháp mổ thức tỉnh được áp dụng tại nhiều nước tiên tiến, như tại Nhật đã áp dụng 20 năm. Phương pháp phẫu thuật này cho phép phát hiện, giảm nguy cơ tai biến như phẫu thuật truyền thống, chạm vào vùng chức năng bệnh nhân có thể liệt, ảnh hưởng ngôn ngữ vĩnh viễn.

Các bác sĩ cảnh báo khi có dấu hiệu đau đầu thường xuyên, yếu chân tay, nhìn mờ, nhìn đôi... bệnh nhân nên đến bệnh viện kiểm tra, chẩn đoán, phát hiện kịp thời u não.

20.Cảnh báo: Gia tăng lây truyền viêm gan, giang mai, HIV từ thai phụ sang con

Tại Việt Nam, theo kết quả một số nghiên cứu, tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B ở nhóm phụ nữ mang thai khoảng 10 - 20% và 90% số trẻ sinh ra từ các bà mẹ nhiễm HBVcó HBeAg dương tính có thể bị nhiễm virus viêm gan B từ mẹ.

Viêm gan virus B (HBV) là một trong 2 loại viêm gan do virus có gánh nặng lớn nhất đối với sức khỏe cộng đồng và là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xơ gan và ung thư gan, gây tới 80% tổng số ca ung thư gan trên thế giới.

Việt Nam, theo kết quả một số nghiên cứu, tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B ở nhóm phụ nữ mang thai khoảng 10 - 20% và 90% số trẻ sinh ra từ các bà mẹ nhiễm HBVcó HBeAg dương tính có thể bị nhiễm virus viêm gan B từ mẹ, do đó việc phòng chống lây truyền virus viêm gan B từ mẹ sang con là rất quan trọng. 90% trẻ nhiễm HBV do lây truyền từ mẹ sang có nguy cơ chuyển thành viêm gan B mạn tính.

 Tiêm ngừa vắc xin viêm gan B, tư vấn xét nghiệm sàng lọc, đảm bảo tính sẵn có của thuốc kháng virus ARV điều trị cho bà mẹ/trẻ nhiễm HIV ngay khi sinh sẽ giúp Việt Nam loại trừ hoàn toàn HIV/AIDS, viêm gan B và giang mai lây truyền từ mẹ sang con.

Đó là lời khẳng định của đại diện của Liên Hiệp Quốc tại Việt Nam (UN Việt Nam) trong Hội thảo triển khai chương trình hành động quốc gia loại trừ lây truyền HIV, viêm gan B và giang mai từ mẹ sang con giai đoạn 2018 - 2030 vừa được Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em (Bộ Y tế) cùng UN Việt Nam tổ chức.

Lưu hành HBV cao trong nhóm phụ nữ mang thai sẽ ảnh hưởng đến sự lưu hành HBV trong cộng đồng nói chung, đặc biệt nhóm trẻ em nói riêng. Ước tính, khoảng 5 - 10% nhiễm HBV xảy ra cho thai nhi trong tử cung do virus thâm nhập cho gai nhau bị tổn thương. Lây truyền HBV trong quá trình chuyển dạ và khi sinh đẻ là nguyên nhân phổ biến trong cơ chế lây truyền HBV từ mẹ sang con.

Đối với giang mai, theo báo cáo của các bệnh viện, tình hình mắc giang mai bẩm sinh ở trẻ sơ sinh bắt đầu có dấu hiệu gia tăng. Theo thống kê của các nhà nghiên cứu, tình trạng lây nhiễm giang mai từ mẹ sang con chiếm khoảng 40 - 70%. Tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ phụ nữ có thai được xét nghiệm sàng lọc sớm giang mai chỉ khoảng 16%.

Phụ nữ trong thời kỳ mang thai bị nhiễm bệnh giang mai nếu không điều trị kịp thời sẽ lây truyền cho thai nhi qua đường máu, ảnh hưởng đến sự phát triển cũng như tính mạng thai nhi. Sức đề kháng và các bộ phận của thai nhi chưa phát triển toàn diện nên đây chính là nguyên nhân gây nên bệnh giang mai bẩm sinh của trẻ.

Theo số liệu của BV Nhi Trung ương (Hà Nội) và BV Nhi đồng 1 (TP.HCM), số trẻ nhiễm HIV mới được phát hiện có xu hướng gia tăng tại một số tỉnh, chủ yếu gặp ở các trường hợp mẹ không được phát hiện nhiễm HIV trong khi mang thai hoặc chỉ được phát hiện HIV khi chuyển dạ hoặc mẹ nhiễm HIV không tuân thủ điều trị trong thời gian mang thai.

Hàng năm, Việt Nam có gần 2 triệu phụ nữ mang thai và ước tính tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm bà mẹ mang thai là 0,19%, tương đương 3.800 thai phụ nhiễm HIV. Nếu không có can thiệp, tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con là 30 - 40%, tương đương 1.140 - 1.520 trẻ bị lây nhiễm HIV.

Vẫn còn 12,5% số phụ nữ đẻ nhiễm HIV không được điều trị ARV. Trong tổng số 1,413 phụ nữ có thai nhiễm HIV được điều trị ARV vẫn còn 233 trường hợp (16,5%) phụ nữ có thai chỉ được bắt đầu điều trị ARV khi chuyển dạ đẻ.

21.Khẩn trương từng giây, cứu nam công nhân bị xe ép biến dạng phần dưới

Một nam công nhân vệ sinh bị xe rác ép dẹp vào tường được các bác sĩ 2 bệnh viện phối hợp cứu sống.

Sáng 27-3, Sở Y tế  TP HCM trao tặng giấy khen và hoa chúc mừng cho các y- bác sĩ 2 bệnh viện (BV) quận 2 và BV Chấn thương Chỉnh hình TP HCM vì đã phối hợp kịp thời, cứu sống một công nhân vệ sinh bị tai nạn lao động thương tâm.

Ngày 7-2 (mùng 3 Tết), nam công nhân 25 tuổi bị xe ép rác ép vào tường, được đưa vào cấp cứu trong tình trạng rất nguy kịch, khó thở, bụng chướng, biến dạng khung chậu và chân trái, sốc do đa chấn thương, vỡ nát đại tràng chậu hông, gãy xương chậu phức tạp.

BV quận 2 đã kích hoạt báo động đỏ nội viện và báo động đỏ liên viện với BV Chấn thương Chỉnh hình. Sau 15 phút, TS-BS Hoàng Đình Tuy (BV quận 2) dù không phải ca trực nhưng tức tốc đến cùng với ê-kíp bác sĩ trực mở ổ bụng can thiệp các thương tổn dập nát đại tràng hông và cầm máu sau phúc mạc cho bệnh nhân.

Nghe báo, BS CKII Trần Phương, Phó Khoa Cấp cứu BV Chấn thương Chỉnh hình, dù không thuộc kíp trực nhưng cũng đã nhanh chóng xuống cùng BV quận 2 cứu người, do ông là người có nhiều kinh nghiệm trong các ca phẫu thuật xương chậu.

"Mong rằng các BV và các cơ sở y tế trên địa bàn TP tiếp tục phát huy hiệu quả của quy trình "Báo động đỏ nội viện và liên viện" để tiếp tục cứu sống nhiều bệnh nhân nặng và nguy kịch nhiều hơn nữa, góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và tạo niềm tin cho người dân đến các BV gần nhất khi không may bị bệnh nặng hoặc bị tai nạn khẩn cấp" – PGS-TS Tăng Chí Thượng, Phó Giám đốc Sở Y tế TP HCM, nhận định.

22.Hy hữu nuốt luôn hàm răng giả trong lúc ăn sáng

Trong lúc ăn sáng, người phụ nữ không may nuốt luôn cả hàm răng giả lọt vào thực quản.

Ngày 27-3, thông tin từ Bệnh viện Đa khoa Sa Đéc (Đồng Tháp) cho biết đội ngũ y, bác sĩ đã gắp thành công dị vật là hàm răng giả bị lọt vào thực quản cho bệnh nhân Đỗ Thị Thanh D. (54 tuổi; ngụ xã Tân Nhuận Đông, huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp).

Trước đó, vào ngày 25-3, bà D. ăn sáng nhưng không may nuốt luôn cả hàm răng giả. Khi phát hiện cảm thấy tức ngực, khó thở nên bà D. được người thân đưa đến Bệnh viện Đa khoa Sa Đéc cấp cứu.

Qua chụp X-quang và nội soi, các bác sĩ phát hiện chiếc răng giả dài khoảng 4 cm, rộng khoảng 2 cm có cả cái móc bằng kim loại nằm sâu trong thực quản nên việc gắp dị vật gặp nhiều khó khăn.

Bác sĩ CKII Nguyễn Công Thành cho biết khi nhập viện, bệnh nhân có tình trạng đau ở cổ nhiều, không nuốt nước bọt được, nặng ngực, sau đó chụp X-quang phát hiện dị vật trong thực quản.

"Do dị vật bị hóc là cái răng giả có cả cái móc bằng kim loại nên việc can thiệp lấy ra gặp nhiều khó khăn vì gắp không khéo cái móc sẽ móc vào thành thực quản, nguy hiểm hơn nữa là móc vô động mạch chủ sẽ gây xuất huyết, vỡ động mạch, gây tử vong" - bác sĩ Thành nói.

Theo bà D., hàm răng giả được bà sử dụng nhiều năm nên cũ. Do chủ quan nên bà không kiểm tra nên dẫn đến sự cố bị hóc như trên. Sau khi gắp được dị vật, các bác sĩ tiến hành tiêm kháng sinh và điều trị cho bà D. Hiện, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân D. đã ổn định, dự kiến sẽ xuất viện trong vài ngày tới.

23.TP.HCM nắng nóng dài ngày, trẻ em người già thi nhau nhập viện

Những ngày qua, TP.HCM và các vùng lân cận bước vào đợt cao điểm nắng nóng, các bệnh viện tại TP.HCM ghi nhận số trẻ em và người già nhập viện gia tăng.Tại BV Nhi đồng 2, gần cửa ngõ các tỉnh Đông Nam Bộ, BS Lê Công Thiên, Phó khoa Khám bệnh của BV cho hay trong đợt cao điểm nắng nóng, số bệnh nhi đến BV khám bệnh tiêu hóa đang tăng từ 10-15% so với các tháng trước khiến Khoa Tiêu hóa có thời điểm bị quá tải. Đối với những bệnh tiêu hóa không cần chăm sóc chuyên sâu, bệnh viện phải bố trí cho bệnh nhân nằm điều trị ở khoa khác. Theo BS Thiên, số bệnh nhi khám tiêu hóa thường gặp là tiêu chảy cấp, tiêu chảy do nhiễm trùng, rối loạn tiêu hóa, đau bụng, ói.

Lý giải mùa nắng nóng số ca khám tiêu hóa tăng, BS Thiên cho hay mùa nắng nóng thức ăn dễ ôi thiu, tạo môi trường cho vi khuẩn xâm nhập gây ra rối loạn tiêu hóa, ngộ độc thức ăn. Ngoài ra, mùa nóng trẻ dễ khát nước và khi được bù nước nếu không đảm bảo vệ sinh cũng dễ gây ra bệnh.

Tại BV Nhi đồng 1, số ca khám tiêu hóa trong những ngày nắng nóng cũng tăng đáng kể. BS Phạm Văn Hoàng, Trưởng khoa Khám bệnh BV Nhi đồng 1 (TP.HCM) cho biết dưới tác động của nắng nóng và tia cực tím, sức đề kháng của trẻ em giảm. Đầu tiên bé dễ thiếu nước dẫn đến rối loạn điện giải do bài tiết mồ hôi nhiều hơn, đặc biệt là dễ mắc các bệnh lý hô hấp như viêm phổi.

Chăm sóc bé VVT (3 tuổi) tại BV, anh Phan Văn Đức (ngụ quận 7, TP.HCM) cho biết bé bị ho hai ngày đầu, đi mua thuốc uống không đỡ. Đến ngày thứ ba bé sốt cao, thở mạnh nên nhập viện và được chẩn đoán viêm phổi, phải dùng kháng sinh nay được bảy ngày.

Anh Đức cho hay: “Trời nắng nóng quá nên tôi cũng hạn chế cho bé ra ngoài trời. Tuy nhiên, ở nhà bật máy lạnh thì bé hay ho, sổ mũi, còn không bật thì bé đổ mồ hôi, nóng bừng người ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe”.

Ngoài trẻ em, người già có sức đề kháng kém cũng dễ mắc các bệnh tiêu hóa, hô hấp, đột quỵ. Tại BV Thống Nhất, BS Chuyên khoa 2 Vũ Thị Minh Phương, Trưởng khoa Khám bệnh của BV cho hay người già có đặc điểm không uống nhiều nước cũng không có cảm giác khát nên dẫn đến không bổ sung nước đầy đủ. Có những trường hợp thiếu nước dẫn đến rối loạn điện giải, tụt huyết áp, nhẹ thì chóng mặt, hoa mắt, đỏ bừng mặt, vã mồ hôi. Nặng hơn có thể gây xuất huyết não đột quỵ. Đặc biệt, vào mùa nóng số ca đột quỵ não có xu hướng tăng.

Các bác sĩ khuyến cáo trẻ em và người già rất hay bị viêm nhiễm đường tiêu hóa, ngộ độcthực phẩm do có sức đề kháng và hệ tiêu hóa yếu. Do đó, thức ăn khi chế biến phải đảm bảo tươi mới, cần thực hiện ăn chín, uống sôi. Chú ý rửa tay thường xuyên trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, trước khi chăm sóc trẻ.

Ngoài chế độ ăn hợp lí, cần giữ vệ sinh thân thể, quần áo thoáng mát. Tránh dùng thức ăn đồ uống quá lạnh và sử dụng máy lạnh. Quạt hợp lý cũng giúp chống được nhiều bệnh tật cho trẻ em cũng như cho cả gia đình. Những bệnh nào đã có thuốc chủng ngừa thì nên dùng cho trẻ để chủ động phòng tránh trước.

 II.THÔNG TIN Y TẾ QUỐC TẾ

24.Tiến bộ y học giúp giảm đáng kể tỷ lệ trẻ sinh non tử vong

Trong 40 năm trở lại đây, số trẻ sinh ra ở tuần thứ 28 của thai kỳ đã được kiểm soát và hầu như không còn, nhưng số các trường hợp sinh non với tuổi thai nhi ở khoảng 24, 23, 22 tuần tuổi lại tăng.

Tỷ lệ sống sót và phát triển khỏe mạnh ở trẻ sinh non đã được cải thiện đáng kể từ những năm 80 của thế kỷ trước nhờ những tiến bộ trong khoa học và y tế.

Đây là kết quả của các công trình nghiên cứu được công bố trên tạp chí Hiệp hội Y khoa Mỹ (JAMA) số ra ngày 26/3.

Theo các nhà khoa học Mỹ và Thụy Điển, 28 tuần tuổi là độ tuổi sớm nhất mà một thai nhi có thể rời khỏi bụng mẹ với cân nặng ở thời điểm này vào khoảng 1kg. Những trẻ sơ sinh này được coi là sinh non và phải được chăm sóc đặc biệt để duy trì sự sống.

Tuy nhiên, trong vòng 40 năm trở lại đây, số trẻ sinh ra ở tuần thứ 28 của thai kỳ đã được kiểm soát và hầu như không còn. Song, số các trường hợp sinh non với tuổi thai nhi ở khoảng 24, 23, thậm chí 22 tuần tuổi lại tăng lên.

Những trẻ sinh ra ở thời điểm này có cân nặng chưa tới 1kg - thậm chí chỉ 500gr. Theo ông Mikael Norman, đồng tác giả công trình nghiên cứu và là bác sỹ chuyên khoa sơ sinh tại Đại học Karolinska ở Stockholm, trước đây, trẻ sinh ở tuần thứ 22 hoặc 23 của thai kỳ thường không có cơ hội sống sót.

Tuy nhiên, điều này đã được cải thiện nhờ những tiến bộ của khoa học như hoạt chất tạo tính bề mặt nhân tạo giúp hỗ trợ hệ hô hấp còn non yếu của trẻ, tiêm hợp chất vitamin và hormone cho trẻ ngay sau khi sinh ra nhằm tăng cường sự phát triển của phổi và hỗ trợ thở bằng máy.

Đây là những kỹ thuật đã được áp dụng rộng rãi tại các nước phát triển từ những năm 90 của thế kỷ trước.

Đã có nhiều nước thành công trong việc giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sinh non, trong số đó có Thụy Điển. Tại nước này, trong các năm từ 2014 -2016, đã có 77% số trẻ sinh ra ở tuần thứ 22 đến tuần thứ 26 của thai kỳ đã sống sót ít nhất trong 1 năm, cao hơn mức 70% của 10 năm trước đó. Ngoài ra, Thụy Điển cũng chú trọng nâng cao chất lượng hệ thống y tế chăm sóc trẻ sinh non như hỗ trợ thở bằng máy ngay khi trẻ sinh ra và đưa trẻ sinh non vào phòng chăm sóc đặc biệt (NICU). Đối với trẻ sinh ra khi chưa được 22 tuần tuổi, tỷ lệ sống sót đã được cải thiện đáng kể, từ 3,6% lên mức 20% trong vòng 10 năm qua, tỷ lệ này đối với trường hợp 26 tuần tuổi là 80%. Tại các nước như Anh, Pháp, và Mỹ, tỷ lệ sống ở những trẻ ít hơn 26 hoặc 27 tuần tuổi lại thấp, chỉ vào khoảng 35-40%. Theo một kết quả nghiên cứu, sự bất bình đẳng về chất lượng chăm sóc phụ nữ tiền sinh sản tại Mỹ là nguyên nhân dẫn tới tình trạng này. Nghiên cứu này chỉ rõ sự phân chia về chủng tộc tại Mỹ đã phản ánh hệ thống y tế của nước này khi những trẻ sơ sinh da màu thường được sinh ra tại những bệnh viện kém chất lượng. Tuy nhiên, tỷ lệ sống sót ở những trẻ sinh non tại Mỹ vẫn được cải thiện. Theo nghiên cứu, 13% trong số những trẻ sinh ra khi được 22 hoặc 26 tuần tuổi và nặng chưa tới 500 gr tại 21 bệnh viện của Mỹ ở giai đoạn từ năm 2008-2016, đã sống sót. Trong số này, có một trẻ chào đời chỉ nặng 300gr./.